Vasalis gedichten ik droomde, dat ik langzaam leefde
M. Vasalis
Maaike Meijer
M. Vasalis (pseudoniem van M. Droogleever Fortuyn-Leenmans, ) is een begrip in de Nederlandse letterkunde.
Zo bekend als haar poëzie is, zo afgeschermd is haar leven altijd geweest. De drie bundels Parken en woestijnen (), De vogel Phoenix () en Vergezichten en gezichten (), die zij bij leven publiceerde, gingen ruim maal over de toonbank. Na haar dood verscheen in nog De oude kustlijn.
Aan haar zelfgekozen onzichtbaarheid komt met de verschijning van deze monumentale biografie, geschreven door Maaike Meijer, een einde. In M. Vasalis. Een biografie ontvouwt zich een uniek vrouwenleven in de twintigste eeuw. Een leven dat zoveel veelzijdiger blijkt te zijn dan waartoe het door gebrek aan informatie was terugbracht: een worsteling met haar dichterschap. M. Droogleever Fortuyn was psychiater, had een gezin, onderhield vele intense vriendschappen en correspondeerde met kunstenaars, uitgevers, schrijvers en dichters.
Uit een rijkdom aan ongepubliceerd materiaal, waaronder autobiografische schetsen, (gelegenheids)gedichten, brieven, essays, delen van een libretto, dagboeken en verhalen rijst een fascinerende kunstenaar op die zich intensief verbond met zichzelf en anderen en die tot in haar
vingertoppen leefde.
In deze biografie leest men voor het
Margaretha Leenmans geboren in Den Haag
(13 februari)
Nederlandsch Lyceum, Den Haag (tot )
Studeert medicijnen aan Universiteit Leiden; woont in Leiden en Den Haag; begint aan een tweede studie etnologie (onvoltooid)
Slaagt voor artsexamen (maart);
werkt in psychiatrisch ziekenhuis Provincie Noord-Holland (Santpoort): specialisatie als arts-assistent in de psychiatrie en neurologie (tot november )
Debuteert met gedichten in literair tijdschrift Groot Nederland (onder pseudoniem M. Vasalis) (augustus);
verblijft om gezondheidsredenen in Victoria-Wes (Zuid-Afrika, november tot juli )
Werkt als arts in het Wilhelmina Gasthuis, Amsterdam (oktober – september )
Trouwt psychiater Jan Drooglever Fortuyn (3 maart)
Debuteert als prozaïst (‘Onweer’ in Drie novellen) (maart);
werkt opnieuw in het Wilhelmina Gasthuis (tot );
opent praktijk als zenuwarts (juni);
dochter Louise geboren (11 april)
Publiceert debuutbundel (Parken en woestijnen) (januari);
ontvangt Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs
(voor Parken en woestijnen)
Zoon Dicky geboren (16 april)
(overleden 10 oktober )
Kortstondig medewerker aan Het Vrije Volk (juli);
eerste prozavertaling verschijnt (in het Engels)
Eerste gedicht in vertaling verschijnt
biografie: M. Vasalis
Inzendingen van deze schrijver
40 resultaten.Zoals een hond, verdrinkend in zijn redders handen bijt
gedicht
Zoals een hond, verdrinkend in zijn redders handen bijt, bijt mijn gevoel de reddende gedachte, dat deze nood voorbij gaat en dat zulke nachten eenmaal weer zullen blussen in de ti
De tragische bijna-heilige
Behalve een afgetroggeld interview in door P.H. Ritter jr., die zich valselijk als patiënt voordeed, en een vraaggesprek met twee schoolmeisjes in heeft M. Vasalis zich niet aan journalisten onderworpen. Ze zou geen vraag eerlijk kunnen beantwoorden, noteert ze in in haar dagboek naar aanleiding van een telefoontje van criticus Hans Gomperts, die graag een vraaggesprek op tv met haar had willen voeren. Dat interview kwam er dus niet, maar in haar dagboek beschrijft ze hoe het had kúnnen verlopen. Het leest als een absurdistisch toneelstuk, waarin de ‘ik’ op de vragen ofwel kortweg ‘ja’ zegt, of zulke cryptische antwoorden geeft dat interviewer Gomperts (‘G’) met stomheid is geslagen: ‘G:?’ Het ontspoort als volgt:
‘G: Wat is voor jezelf het belangrijkste: je vak of schrijven?
Ik: Ik weet het niet. -
G: Voel je je beroerd?
Ik: Ja.
G: Zullen we dit maar stoppen?
Ik: Ja. Ja!
G: Zijn we iets verder gekomen?
Ik: Nee.
Foto’s van de zee.
Hans: Zal ik je naar huis brengen? Waar woon je?
Ik: Ik weet het niet. -
The End’
Er zijn veel redenen waarom Vasalis de publiciteit schuwde en haar dichterlijke pseudoniem het liefst een eigen leven liet leiden in haar poëzie, los van haar be
Een van de bekendste gedichten uit de Nederlandse literatuur is De idioot in het bad, van M. Vasalis. We volgen een zwaar geestelijk gehandicapte man, die naar zijn wekelijkse bad gaat. Gelukzalig drijvend in het warme water keert hij terug naar een vroegere fase, als in de baarmoeder, waarin hij nog ongeboren gelukkig was. Vasalis was behalve dichter ook psychiater en werkte in Santpoort met geestelijk gehandicapten. In dit gedicht zie je goed hoe ze literaire taal inzet om haar fijnzinnige blik op de lijdende mens weer te geven:
De idioot in het bad
Met opgetrokken schouders, toegeknepen ogen,
haast dravend en vaak hakend in de mat,
lelijk en onbeholpen aan zusters arm gebogen,
gaat elke week de idioot naar ’t bad.
De damp, die van het warme water slaat
maakt hem geruster: witte stoom…
En bij elk kledingstuk, dat van hem afgaat,
bevangt hem meer en meer een oud vertrouwde droom.
De zuster laat hem in het water glijden,
hij vouwt zijn dunne armen op zijn borst,
hij zucht, als bij het lessen van zijn eerste dorst
en om zijn mond gloort langzaamaan een groot verblijden.
Zijn zorgelijk gezicht is leeg en mooi geworden,
zijn dunne voeten staan rechtop als bleke bloemen,
zijn lange, bleke benen, die reeds licht verdorden
komen als berkenstammen door het groen opdoemen.
Hi