Artis ww2

Artis: de dierentuin in Amsterdam


Geschiedenis: Hoe zag onze wereld er vroeger uit en wat gebeurde er toen?

Oudste dierentuin van Nederland


Foto Kitty Terwolbeck (CC BY-SA): Zeeleeuwen in Artis
Artis in Amsterdam is de oudste dierentuin van Nederland. De ingang van Artis bevindt zich aan de Plantage Kerklaan. Op het terrein van de dierentuin bevinden zich 27 monumentale gebouwen die grotendeels uit de negentiende eeuw dateren.

Natura Artis Magistra

Artis is de afkorting van Natura Artis Magistra, de natuur is de leermeesteres van de kunst, een zoölogisch genootschap dat in 1838 werd opgericht door de heren Werlemann, Westerman en Wijsmuller om de liefde en zorg voor de natuur te stimuleren. De initiatiefnemers kochten een terrein in de Plantage, een toen nieuwe groene wijk van Amsterdam, en lieten er gebouwen oprichten en een tuin inrichten. In september 1839 kon het eerste tentoonstellingsgebouw van Artis in gebruik genomen worden. De feestelijke bijeenkomst werd door de burgemeester en talloze notabelen, belangstellenden en journalisten bijgewoond, schreven de kranten.

Naturalia

Bij de opening had Artis slechts een beperkt aantal dieren, waaronder aapjes, papagaaien en een Surinaamse boskat, maar na een jaar kon de collectie worden uitgebreid met de d

André Kuipers laat in Artis zien hoe hij leefde in ruimtestation ISS

Astronaut André Kuipers geeft op 4 november twee voorstellingen in het Planetarium in Artis. Kuipers laat aan de hand van foto's die hij in de ruimte heeft gemaakt zien hoe zijn leven in het ruimtestation ISS was.

Ook brengt André Kuipers op die dag Artis de Marsis, het groene buitenaardse vriendje van Artis-mascotte Artis de Partis, terug naar Artis.

Tijdens de ruimtereis van André Kuipers, van eind december tot juli, was er een live verbinding in het Artis-Planetarium, waarbij het publiek de knuffel Artis de Marsis door het ISS zag zweven.

Boeken
Woensdag presenteerde André Kuipers in Artis drie boeken over zijn leven en zijn werk; een officiële biografie, een populairwetenschappelijk boek voor jongeren en het prentenboek 'André het Astronautje' voor de allerjongsten.

De biografie 'Droomvlucht' beschrijft de manier waarop de jonge André uit Amsterdam-Oost in de ban van ruimtereizen raakte, zijn werk om die droom waar te maken en zijn tijd in de ruimte. Het boek is geschreven door journalist Sander Koenen, die als een van de weinigen nauw contact had met Kuipers in de ruimte.

In 'Ruimteschip Aarde' leggen Koenen en Kuipers aan jongeren uit hoe het is om te leven in de ruimte, hoe belangrijk wete



Artis als voortuin

Als geboren en getogen Amsterdammer woont Wil al haar hele leven in Amsterdam. Met uitzondering van vier jaar in Duitsland, maar dat is verwaarloosbaar zegt ze. Als kind kwam Wil al in Artis: "Elke september gingen we, want dan kostte een toegangskaartje ƒ0,25." De kortingsmaand september, ook bekend als ‘kwartjesmaand’, is een traditie die al sinds 1852 bestaat. Tegenwoordig is in september een kaartje met een kwart in prijs verlaagd. Tijdens Wil’s pubertijd was Artis niet interessant. De interesse bloeide weer op toen ze in 1984 naast Artis ging wonen en in de jaren ’90 een abonnement aanschafte. Sindsdien komt Wil er wekelijks.

Vroeger ging ze regelmatig met haar kinderen. Nu wandelt ze vaak 1 á 2 keer per week alleen door Artis. Het is een mooie plek om te wandelen. Er is veel te zien en veel te fotograferen. Wil is fotograaf van beroep, maar ze vindt fotograferen in een studio maar niets. Ze fotografeert liever in huis en buiten, bijvoorbeeld in Artis. Op haar visitekaartje stond een zwart-wit foto van de zebra’s in Artis. De zebra’s waren lange tijd haar favoriete dieren. Door het visitekaartje kreeg ze bij verjaardagen cadeaus in zebrathema. Zoveel dat Wil er mal van werd. Nu wisselen haar favoriete dieren af en toe. Momenteel zijn het de

Ontspannen in Artis tijdens de oorlog. Onbekende fotograaf, Natura Artis Magistra (1941). Beeld: Stadsarchief Amsterdam

Onderduikers

De onderduikers verblijven één of meerdere dagen of weken in Artis. Per keer zijn er enkele tientallen mensen. Ze zitten bijvoorbeeld verstopt in de Apenrots, de Bokkenrots en op de zolder van de Roofdierengalerij. Tijdens razzia’s in de Jodenbuurt vluchten mensen naar Artis, waar ze zich melden bij oppasser Van Schalkwijk. Hij legt een plank over de gracht rond de Apenrots, zodat de mensen zich daar binnen kunnen verschuilen. Door het water rond de rots hebben de Duitsers geen idee dat er mensen in verstopt zitten.

De Apenrots is net voor de oorlog geopend. Alfred Blok, Apenrots (1940). Beeld: Stadsarchief Amsterdam

De Apenrots is net voor de oorlog geopend.

Een van de onderduikers is Duifje van den Brink. Zij zit zelfs vier jaar lang in Artis. Elke dag is ze te vinden op het bankje bij het Apenhuis, waar ze met mensen (ook Duitsers) een praatje houdt. Naast Joden vindt ook een enkele verzetsstrijder de weg naar Artis. Henk Blonk verschuilt zich tijdelijk in het hok van de chimpansees, maar zijn buurman gorilla Japie is te nieuwsgierig. Hij rammelt aan het deurtje en loert door de spleetjes. Hij brengt Henk daardoor in gevaar en H

Fictie Oefentekst – De Geheime Wereld van Artis

  1. Wat is de naam van de oudste dierentuin in Nederland die in Amsterdam ligt?
  2. In welk jaar opende Artis voor het eerst zijn deuren?
  3. Waarom was Artis vroeger een bijzondere plek voor mensen om te bezoeken?
  4. Wat kun je allemaal vinden in Artis naast de dieren?
  5. Waarom doet Artis mee aan internationale fokprogramma’s?
  6. Wat kun je zien gebeuren in de Vlindertuin van Artis?
  7. Noem twee soorten vissen die je in het Aquarium van Artis zou kunnen zien.
  8. Waarom is het belangrijk dat wij de natuur beschermen, volgens de tekst?
  9. Hoe voelen bezoekers zich als ze Artis verlaten, volgens de beschrijving in de tekst?
  10. Wat leer je over de manier waarop vlinders groeien als je de Vlindertuin in Artis bezoekt?

Ontdek 1000+ Gratis Teksten

Ontdek hoe Leermaatje Lau kinderen helpt lezen weer leuk te vinden.

Maak een gratis account aan en ontdek onze innovatieve interactieve manier om begrijpend lezen te oefenen.

Start vandaag – GRATIS

Waarom is dit de perfecte begrijpend leestekst voor op school?

Onze focus ligt op het stimuleren van leesvaardigheden door middel van onderbouwde, boeiende teksten. Elk verhaal is zorgvuldig ontworpen om het leesplezier te verhogen, en ook belangrijke vaardigheden en skills te ontwikkel